مکانیسم های آنتاگونیستی گونه های قارچ trichoderma علیه قارچ rhizoctonia solani عامل بیماری پوسیدگی مرطوب ریشه نخود ایرانی

مکانیسم های آنتاگونیستی سه جدایه trichoderma harzianum  (thj1, thj2 & thb) ، یک جدایه t. virens  و یک جدایه t. viride  بر علیه rhizoctonia solani  عامل بیماری پوسیدگی مرطوب ریشه نخود ایرانی مورد مطالعه قرار گرفت. در بررسی ماکروسکوپی تقابل مستقیم جدایه های trichoderma و r. solaniمشخص شد که جدایه thj2 در هر سه نوبت یادداشت برداری به ترتیب به میزان 77/72، 72/94 و 05/94 درصد بیشترین تأثیر را در بازدارندگی از رشد میسیلیوم r. solani داشته است. همچنین تمام جدایه های به کاررفته trichoderma قادر به پیشروی روی میسیلیوم r. solani بودند. در بررسی میکروسکوپی ناحیه تقابل جدایه های trichoderma  و r. solani ، تماس، نفوذ و پیچش ریسه ای جدایه های trichoderma و قطعه قطعه شدن ریسه های قارچ بیمارگر مشاهده شد. در بررسی تاثیر ترشحات مایع خارج سلولی جدایه های trichoderma مشخص شد که ترشحات مایع thj2 به میزان پنج و ده میلی لیتر به ترتیب در سه نوبت یادداشت برداری به میزان 34/62 ، 83/73، 97/70 و 04/68 ، 59/72 ، 52/80 درصد بیشترین تاثیر را در بازدارندگی از رشد میسیلیوم r. solani داشته است. در بررسی تاثیر ترشحات فرار جدایه های trichoderma مشخص شد که جدایه thb در هر سه نوبت یادداشت برداری به ترتیب به میزان 02/68، 32/73 و 54/73 درصد بیشترین تاثیر را در بازدارندگی از رشد میسیلیوم r. solaniداشته است. به نظر می آید استفاده از ترکیبات غیر فرار بهترین مکانیسم آنتاگونیستی   trichodermaharzianum بر علیه بیمارگر محسوب می گردد.